Αιωνόβιο, ακοίμητο, φρουρός της Παναγιάς και ´κείνη ετούτου,
στέκεται βιγλάτορας κι αγναντεύει μια την Πλεύρη, μια τη Βουνούκα, στρίβει κατά
το νότο και θαυμάζει το σπερνό ένα προς ένα ούλα τα ηλιοβασιλέματα της Δύσης, φορτωμένο
με το πιο ιερό βάρος, την βαρειά ορειχάλκινη καμπάνα της εκκλησιάς και με την
θεϊκή υποχρέωση να προσκαλεί δικαίους και αδίκους, ενάμισυ αιώνα τώρα περίπου!
Μα πάνω απ´όλα αγκαλιάζει ολόγυρα τις γειτονιές με την περήφανη κορμοστασιά του και όλο το χωριό με μια ματιά δικό του, υποτακτικό στο κάλεσμα της καμπάνας που αγροικά κι είναι έτοιμη κάθε φορά που πρέπει να χτυπήσει.
Αγκαλιασμένο με πετρόχτιστη κυκλωτική μάντρα ίσα με εξήντα εκατοστά ύψος στη δυτική πλευρά του, που λιγοστεύει καθώς προχωράει ανατολικά, παλάτι τόχει και βασιλιάς με στέμμα μια καμπάνα, που γίναν δυο, ζευγάρωσαν, μοιράστηκαν τη μοίρα τους τη θεοταγμένη. Τα μνήματα στέκονται γύρω του φρουροί, στρατιώτες και σιγοντάρουν αν χρειαστεί στο κάθε μίλημά τους.
Το πουρνάρι της εκκλησιάς μας, σήμα κατατεθέν για όταν θέλαμε να δηλώσουμε τον τόπο ή τη συγκεκριμμένη θέση, φιλοξενούσε μέχρι πρότεινος, ατόφιο το βάρος της μεγάλης ορειχάλκινης καμπάνας με το γλυκόλαλο γλωσίδι για τις χαρούμενες στιγμές και την ξαφνική μεταστροφή του σε λυπητερό κάλεσμα για τις δυσάρεστες αντίστοιχες. Τώρα πια ενισχυμένο το δεντροκαμπαναριό μας, το πιο φυσικό του κόσμου, με σιδερένιους πασσάλους κάτι που μας χάλασε λίγο τη όμορφη, ρομαντική εικόνα και με μια ακόμα καμπάνα συντροφίτσα ψάχνει με ήχο δυνατότερο ανά την υφήλιο τους πιστούς της και με το συμβολισμό της για τον παραστρατημένο άνθρωπο, τον κάθε Αδάμ και τον καλεί για τη μεταστροφή του.
Γιορτές, χαρές, μηνύματα να στείλει και να πάρει, Δοξολογίες στο Θεό και λύπες, σε πόλεμο και πυρκαγιά, τότε και για το κατηχητικό,χιλιάδες τα μηνύματα μέσω της καμπάνας και τα καλέσματα για έκτακτα περιστατικά, όπως τους ξαφνικούς θανάτους.
Κάποτε οι τετρακόσιοι κάτοικοί του χωριού μου, λεφούσι ξεχύνονταν στην εκκλησιά με το κάλεσμα της καμπάνας. Με την τρίτη έπρεπε όλοι να είναι εκεί. Με τον καιρό λιγόστευαν χρόνο με το χρόνο και τώρα σχεδόν έρημο με δέκα πέντε οικογένειες να δηλώνουν απλά τις αλλοτινές δόξες.
Μες την καρδιά του κάθε Μοφκιτσάνου είναι καταγραμμένες στιγμές καλέσματος γλυκειές και τρυφερές, στιγμές ευφροσύνης, στιγμές πόνου και λύπης.
Κάθε Κυριακή και γιορτή με χάρη περισσή καλεί αδιάκοπα τον κάθε πιστό ν´αναλογιστεί το δικό του χρέος και να ακούσει τη φωνή του Θεού με το δικό της λάλημα.
Χαρακτηριστικός ο χτύπος της καμπάνας όταν χτυπά χαρά να δώσει τη Λαμπρή και σου αναπτερώνει το ηθικό κι εκείνος του Μεγαλοβδόμαδου δε θέλει να φύγει από μέσα σου, μα ούτε συ θέλεις να τον αποδιώξεις, γιατί το ίσο σου κρατεί και ισορροπεί το είναι σου.
Σχολειό; Ρολόι για το πρωινό και τ´απογιοματινό του τότε κάλεσμα, η καμπάνα. Η καμπάνα για όλα μπροστά!
Προσωπική εργασία σε κοινοτικά έργα; Με την καμπάνα η σύναξη στο άψε-σβήσε, δρόμο παίρνει η ομάδα, την κοινότητα βοηθά και ξεχρεώνει μεροκάματα που της αναλογούν.
Βαφτίσια; Με την καμπάνα θα το πουν, μ´εκείνη θα καλέσουν τη μάνα να ´ρθει στην ώρα της να παραλάβει το νεοφώτιστο! Για ´κείνον τον καιρό μιλώ!
Γιορτάζει ο Άγιος του χωριού; Ποιος θα πρωτομιλήσει; Μα η καμπάνα φυσικά θα πει περίτρανα εδώ γιορτή και σχόλη, εδώ λατρεία και χαρά και θα σιωπήσει και θα ξαναμιλήσει.
Ήρθε ο Δεσπότης στο χωριό; Εκείνη πάλι! Όλοι μικροί μεγάλοι εκεί, να δουν δεσπότης τι θα πει, να πάρουν ευλογία.
Μήπως περιόδευε ο βασιλιάς, η βασίλισσα; Η καμπάνα θα το διαλαλούσε! Θα έστεφε τους υψηλούς περαστικούς!
Έχουμε Εθνική γιορτή και παλιγγενεσία; Καμπάνας ήχος θα το πει, καμπάνα θα λαλήσει κι ο ήχος θά ´ναι ανάλογος και θα βροντοφωνάξει στα γύρω πέρα ν´ακουστεί στα Διάσελα να φτάσει.
Θάνατος; Με την καμπάνα θα μιλήσουν, το κάλεσμά της ιερό, συνοδευτικό για τον εξαγνισμό του πεθαμένου και τη συνοδεία στην τελευταία του κατοικία. Αυτή θα διαγράψει έναν ακόμα από τα κατάστιχα των ζωντανών.
Πυρκαγιά ή άλλη φυσική καταστροφή; Η καμπάνα πρόθυμη ν´ανακοινώσει το κακό και αναγκαίος ο τρόπος.
Δοξολογία στο Θεό, μια καμπανολαλιά αλλιώτικη από τις άλλες με ήχο δοξαστικό θα δηλώσει την ιερή την ώρα.
Και του βοριά το ξώφαλτσο χτύπημα στο γλωσίδι το ξεχωρίζουν οι άνθρωποι, όπως και ´κείνο της χαράς και της λύπης με όλες τους τις ηχητικές διαβαθμίσεις.
Μα η πιο όμορφη παιδική θύμηση είναι εκείνη της παρακουστικής, που ο καθένας νόμιζε πως η καμπάνα έλεγε ό,τι είχε πρόσφορο το ακουστικό του μέσο, το αυτί του.
Μακρόσυρτα και καθορισμένα επαναλαμβάναμε διασκεδάζοντάς το, την λέξη που νομίζαμε ότι λέει η καμπάνα! Κομφούζιο! Γέλια ξεκαρδιστικά, πειράγματα!
Πολλές φορές, όταν το λέγαμε μόνα μας και όχι με πολλούς μαζί, γινόταν μια συνήθεια με μονότονη επανάληψη της λέξης που νόμιζες ότι λέει η καμπάνα και το μυαλό αφοσιωνόταν σ´αυτό με σκοπό να χαλαρώνουμε και να ηρεμούμε και το τραβούσαμε μπορεί και ένα απόγευμα ολόκληρο με διακοπές.
Ακόμα και ερωτοφωλιά γινότανε το πουρνάρι με την καμπάνα του και δίνονταν όρκοι μυστικοί και αιώνιοι, που σαν ευλογημένοι κατέληγαν πάντα σε αίσιο τέλος.
Πολλά τέτοια ραντεβουδάκια είχαμε τσακώσει στα τριγυριςματά μας.
Ο ήχος της παλαιάς καμπάνας του χωριού μας ακουγόταν δυο και τρεις ώρες μακριά, ίσαμε τη Γλάτσα ´λέγαν οι παλιότεροι, επειδή προφανώς το χωριό απλωνόταν ίσαμε τη θάλασσα του Ιονίου πελάγους. Για τον ήχο των καινούργιων δεν το έχω ακούσει.
Ο αέρας άρπαζε τον ήχο και τον ταξίδευε μακριά όσο τα ηχητικά του κύματα του επέτρεπαν κι ανάλογα με τον τράτο που τού ´διναν τα μέρη. Το δικό μας επειδή στα δυτικά απλώνεται ως τη θάλασσα όπως είπαμε, είχε το περιθώριο να ταξιδεύει απρόσκοπτα αρκετά μακριά.
Οι παλιότεροι λέγανε: ,,Η καμπάνα και το λιβάνι διώχνουν το Διάβολο,,!
Ο ήχος της, ένα παράξενο πράγμα, δεν ενοχλεί κανέναν! Δεν έχω ακούσει άνθρωπο της γενιάς μου να παραπονέθηκε για ηχορύπανση εξ αιτίας του χτύπου της καμπάνας! Για τους σημερινούς δεν ξέρω, ίσως ναι! Ο σημερινός άνθρωπος είναι κουρασμένος ψυχικά και βασανισμένος. Το νευρικό του σύστημα σμπαράλια, λογικό είναι να ενοχλείται όχι μόνο από την καμπάνα, αλλά από κάθε θόρυβο!
Διάβασα χαρακτηρισμούς, που τους παραθέτω αυτούσιους:
,,Ήχος σεμνός και μεγαλοπρεπής, γλυκός και τονωτικός, ήρεμος και κατανυκτικός, αφυπνιστικός και προσευχητικός,,.
Έτσι ακριβώς τους νιώθω κι εγώ τους ήχους της δικής μας καμπάνας! Τους κρατώ μέσα μου έτσι αληθινούς και αναβαπτίζομαι!
Μα πάνω απ´όλα αγκαλιάζει ολόγυρα τις γειτονιές με την περήφανη κορμοστασιά του και όλο το χωριό με μια ματιά δικό του, υποτακτικό στο κάλεσμα της καμπάνας που αγροικά κι είναι έτοιμη κάθε φορά που πρέπει να χτυπήσει.
Αγκαλιασμένο με πετρόχτιστη κυκλωτική μάντρα ίσα με εξήντα εκατοστά ύψος στη δυτική πλευρά του, που λιγοστεύει καθώς προχωράει ανατολικά, παλάτι τόχει και βασιλιάς με στέμμα μια καμπάνα, που γίναν δυο, ζευγάρωσαν, μοιράστηκαν τη μοίρα τους τη θεοταγμένη. Τα μνήματα στέκονται γύρω του φρουροί, στρατιώτες και σιγοντάρουν αν χρειαστεί στο κάθε μίλημά τους.
Το πουρνάρι της εκκλησιάς μας, σήμα κατατεθέν για όταν θέλαμε να δηλώσουμε τον τόπο ή τη συγκεκριμμένη θέση, φιλοξενούσε μέχρι πρότεινος, ατόφιο το βάρος της μεγάλης ορειχάλκινης καμπάνας με το γλυκόλαλο γλωσίδι για τις χαρούμενες στιγμές και την ξαφνική μεταστροφή του σε λυπητερό κάλεσμα για τις δυσάρεστες αντίστοιχες. Τώρα πια ενισχυμένο το δεντροκαμπαναριό μας, το πιο φυσικό του κόσμου, με σιδερένιους πασσάλους κάτι που μας χάλασε λίγο τη όμορφη, ρομαντική εικόνα και με μια ακόμα καμπάνα συντροφίτσα ψάχνει με ήχο δυνατότερο ανά την υφήλιο τους πιστούς της και με το συμβολισμό της για τον παραστρατημένο άνθρωπο, τον κάθε Αδάμ και τον καλεί για τη μεταστροφή του.
Γιορτές, χαρές, μηνύματα να στείλει και να πάρει, Δοξολογίες στο Θεό και λύπες, σε πόλεμο και πυρκαγιά, τότε και για το κατηχητικό,χιλιάδες τα μηνύματα μέσω της καμπάνας και τα καλέσματα για έκτακτα περιστατικά, όπως τους ξαφνικούς θανάτους.
Κάποτε οι τετρακόσιοι κάτοικοί του χωριού μου, λεφούσι ξεχύνονταν στην εκκλησιά με το κάλεσμα της καμπάνας. Με την τρίτη έπρεπε όλοι να είναι εκεί. Με τον καιρό λιγόστευαν χρόνο με το χρόνο και τώρα σχεδόν έρημο με δέκα πέντε οικογένειες να δηλώνουν απλά τις αλλοτινές δόξες.
Μες την καρδιά του κάθε Μοφκιτσάνου είναι καταγραμμένες στιγμές καλέσματος γλυκειές και τρυφερές, στιγμές ευφροσύνης, στιγμές πόνου και λύπης.
Κάθε Κυριακή και γιορτή με χάρη περισσή καλεί αδιάκοπα τον κάθε πιστό ν´αναλογιστεί το δικό του χρέος και να ακούσει τη φωνή του Θεού με το δικό της λάλημα.
Χαρακτηριστικός ο χτύπος της καμπάνας όταν χτυπά χαρά να δώσει τη Λαμπρή και σου αναπτερώνει το ηθικό κι εκείνος του Μεγαλοβδόμαδου δε θέλει να φύγει από μέσα σου, μα ούτε συ θέλεις να τον αποδιώξεις, γιατί το ίσο σου κρατεί και ισορροπεί το είναι σου.
Σχολειό; Ρολόι για το πρωινό και τ´απογιοματινό του τότε κάλεσμα, η καμπάνα. Η καμπάνα για όλα μπροστά!
Προσωπική εργασία σε κοινοτικά έργα; Με την καμπάνα η σύναξη στο άψε-σβήσε, δρόμο παίρνει η ομάδα, την κοινότητα βοηθά και ξεχρεώνει μεροκάματα που της αναλογούν.
Βαφτίσια; Με την καμπάνα θα το πουν, μ´εκείνη θα καλέσουν τη μάνα να ´ρθει στην ώρα της να παραλάβει το νεοφώτιστο! Για ´κείνον τον καιρό μιλώ!
Γιορτάζει ο Άγιος του χωριού; Ποιος θα πρωτομιλήσει; Μα η καμπάνα φυσικά θα πει περίτρανα εδώ γιορτή και σχόλη, εδώ λατρεία και χαρά και θα σιωπήσει και θα ξαναμιλήσει.
Ήρθε ο Δεσπότης στο χωριό; Εκείνη πάλι! Όλοι μικροί μεγάλοι εκεί, να δουν δεσπότης τι θα πει, να πάρουν ευλογία.
Μήπως περιόδευε ο βασιλιάς, η βασίλισσα; Η καμπάνα θα το διαλαλούσε! Θα έστεφε τους υψηλούς περαστικούς!
Έχουμε Εθνική γιορτή και παλιγγενεσία; Καμπάνας ήχος θα το πει, καμπάνα θα λαλήσει κι ο ήχος θά ´ναι ανάλογος και θα βροντοφωνάξει στα γύρω πέρα ν´ακουστεί στα Διάσελα να φτάσει.
Θάνατος; Με την καμπάνα θα μιλήσουν, το κάλεσμά της ιερό, συνοδευτικό για τον εξαγνισμό του πεθαμένου και τη συνοδεία στην τελευταία του κατοικία. Αυτή θα διαγράψει έναν ακόμα από τα κατάστιχα των ζωντανών.
Πυρκαγιά ή άλλη φυσική καταστροφή; Η καμπάνα πρόθυμη ν´ανακοινώσει το κακό και αναγκαίος ο τρόπος.
Δοξολογία στο Θεό, μια καμπανολαλιά αλλιώτικη από τις άλλες με ήχο δοξαστικό θα δηλώσει την ιερή την ώρα.
Και του βοριά το ξώφαλτσο χτύπημα στο γλωσίδι το ξεχωρίζουν οι άνθρωποι, όπως και ´κείνο της χαράς και της λύπης με όλες τους τις ηχητικές διαβαθμίσεις.
Μα η πιο όμορφη παιδική θύμηση είναι εκείνη της παρακουστικής, που ο καθένας νόμιζε πως η καμπάνα έλεγε ό,τι είχε πρόσφορο το ακουστικό του μέσο, το αυτί του.
Μακρόσυρτα και καθορισμένα επαναλαμβάναμε διασκεδάζοντάς το, την λέξη που νομίζαμε ότι λέει η καμπάνα! Κομφούζιο! Γέλια ξεκαρδιστικά, πειράγματα!
Πολλές φορές, όταν το λέγαμε μόνα μας και όχι με πολλούς μαζί, γινόταν μια συνήθεια με μονότονη επανάληψη της λέξης που νόμιζες ότι λέει η καμπάνα και το μυαλό αφοσιωνόταν σ´αυτό με σκοπό να χαλαρώνουμε και να ηρεμούμε και το τραβούσαμε μπορεί και ένα απόγευμα ολόκληρο με διακοπές.
Ακόμα και ερωτοφωλιά γινότανε το πουρνάρι με την καμπάνα του και δίνονταν όρκοι μυστικοί και αιώνιοι, που σαν ευλογημένοι κατέληγαν πάντα σε αίσιο τέλος.
Πολλά τέτοια ραντεβουδάκια είχαμε τσακώσει στα τριγυριςματά μας.
Ο ήχος της παλαιάς καμπάνας του χωριού μας ακουγόταν δυο και τρεις ώρες μακριά, ίσαμε τη Γλάτσα ´λέγαν οι παλιότεροι, επειδή προφανώς το χωριό απλωνόταν ίσαμε τη θάλασσα του Ιονίου πελάγους. Για τον ήχο των καινούργιων δεν το έχω ακούσει.
Ο αέρας άρπαζε τον ήχο και τον ταξίδευε μακριά όσο τα ηχητικά του κύματα του επέτρεπαν κι ανάλογα με τον τράτο που τού ´διναν τα μέρη. Το δικό μας επειδή στα δυτικά απλώνεται ως τη θάλασσα όπως είπαμε, είχε το περιθώριο να ταξιδεύει απρόσκοπτα αρκετά μακριά.
Οι παλιότεροι λέγανε: ,,Η καμπάνα και το λιβάνι διώχνουν το Διάβολο,,!
Ο ήχος της, ένα παράξενο πράγμα, δεν ενοχλεί κανέναν! Δεν έχω ακούσει άνθρωπο της γενιάς μου να παραπονέθηκε για ηχορύπανση εξ αιτίας του χτύπου της καμπάνας! Για τους σημερινούς δεν ξέρω, ίσως ναι! Ο σημερινός άνθρωπος είναι κουρασμένος ψυχικά και βασανισμένος. Το νευρικό του σύστημα σμπαράλια, λογικό είναι να ενοχλείται όχι μόνο από την καμπάνα, αλλά από κάθε θόρυβο!
Διάβασα χαρακτηρισμούς, που τους παραθέτω αυτούσιους:
,,Ήχος σεμνός και μεγαλοπρεπής, γλυκός και τονωτικός, ήρεμος και κατανυκτικός, αφυπνιστικός και προσευχητικός,,.
Έτσι ακριβώς τους νιώθω κι εγώ τους ήχους της δικής μας καμπάνας! Τους κρατώ μέσα μου έτσι αληθινούς και αναβαπτίζομαι!
Η ΚΑΜΠΑΝΑ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΜΟΥ
Με τη γλυκειά της τη φωνή το νου μου τον μαγεύει!
Σήμα μου στέλνει για χαρά, για λύπη, με πλανεύει!
Τις παιδικές μου θύμησες διαρκώς αναμοχλεύει.
Ο ήχος σκίζει και λαλεί και τους πιστούς μαζεύει!
Σήμα μου στέλνει για χαρά, για λύπη, με πλανεύει!
Τις παιδικές μου θύμησες διαρκώς αναμοχλεύει.
Ο ήχος σκίζει και λαλεί και τους πιστούς μαζεύει!
Πολύχρωμος ο συρφετός διαρκώς ανηφορίζει,
κατά που έχει ο καθείς τον τρόπο να ορίζει.
Με της καμπάνας τον αχό, ναός πανηγυρίζει
και μ´ευαγγέλια χαράς η πλάση πλημμυρίζει.
κατά που έχει ο καθείς τον τρόπο να ορίζει.
Με της καμπάνας τον αχό, ναός πανηγυρίζει
και μ´ευαγγέλια χαράς η πλάση πλημμυρίζει.
Νταν, νταν,....γκλαν, γκλαν...,νταν, νταν, ντιν, νταν
Καμπάνα μοναχή χτυπά και τον αέρα σκίζει,
για χίλια μυστικά μιλά, να πείσει με πασκίζει.
Καμπάνα βάγια των Βαγιών, Χριστός ανέστη λέει,
μα είναι και κάτι φορές που μοναχή της κλαίει.
για χίλια μυστικά μιλά, να πείσει με πασκίζει.
Καμπάνα βάγια των Βαγιών, Χριστός ανέστη λέει,
μα είναι και κάτι φορές που μοναχή της κλαίει.
Κάθε δείλι το καντήλι με καμπάνας ήχο δίνει
πρόσταγμα για να φωτίζει, στο Θεό να παραδίνει.
Άγγελος από ´κει πάνω το γλωσίδι ακουμπά.
Ήχοι διάσπαρτοι αντηχούνε κι η καμπάνα μας γελά.
πρόσταγμα για να φωτίζει, στο Θεό να παραδίνει.
Άγγελος από ´κει πάνω το γλωσίδι ακουμπά.
Ήχοι διάσπαρτοι αντηχούνε κι η καμπάνα μας γελά.
Περιμένω κάποια μέρα το γλυκό της μυστικό.
Δίνω ραντεβού μαζί της στο πουρνάρι το τρανό.
Με καθάριο τον αγέρα τη γλυκοπαρακαλώ
να υπογράψουμε συνθήκη, να μπορώ να της μιλώ.
Δίνω ραντεβού μαζί της στο πουρνάρι το τρανό.
Με καθάριο τον αγέρα τη γλυκοπαρακαλώ
να υπογράψουμε συνθήκη, να μπορώ να της μιλώ.
Μια καμπάνα η ζωή μας, ένα φως για την ψυχή μας.
Ένας ήχος, μια ελπίδα, βήμα για την προσευχή μας.
Η κλαγγή της μας μαγεύει, όλους μας μάς προστατεύει.
Ένα νταν της μας παιδεύει, ένα γκλαν της μας γιατρεύει.
Ένας ήχος, μια ελπίδα, βήμα για την προσευχή μας.
Η κλαγγή της μας μαγεύει, όλους μας μάς προστατεύει.
Ένα νταν της μας παιδεύει, ένα γκλαν της μας γιατρεύει.
Καμπανία, Σύρος, Κρήτη, οι πατρίδες καρτερούν
με ορείχαλκο, καλούπια και χυτήρια μπορούν
τις καμπάνες να ορθώσουν, στους ναούς ζωή να δώσουν.
Το καλό να διαδώσουν και τον κόσμο να στομώσουν.
με ορείχαλκο, καλούπια και χυτήρια μπορούν
τις καμπάνες να ορθώσουν, στους ναούς ζωή να δώσουν.
Το καλό να διαδώσουν και τον κόσμο να στομώσουν.
Μα η δική μας η καμπάνα δε θα πάψει να μιλά,
να καλεί, να διαφεντεύει, να σιγοπαρακαλά.
Είναι βράχος, είναι πίστη, είναι στου Θεού το σπίτι.
Μας γυρεύει στον πλανήτη, τσιουρίζει σα σπουργίτι!
να καλεί, να διαφεντεύει, να σιγοπαρακαλά.
Είναι βράχος, είναι πίστη, είναι στου Θεού το σπίτι.
Μας γυρεύει στον πλανήτη, τσιουρίζει σα σπουργίτι!
Κλααααν, γκλιιιιν, γκλααν, γκλαν, ντιν, ντααααν .......
Κατερίνα Μπαχάρη - Κουτσουνά
