1887 Νέα Υόρκη: Η εργάτριες στον ιματισμό και στην υφαντουργία κατεβαίνουν στους δρόμους ζητώντας μείωση του ωραρίου από 16 σε 10 ώρες (ωράριο που οι άντρες είχαν κατακτήσει πριν από 17 χρόνια), ίσες αμοιβές και ανθρώπινες συνθήκες εργασίας. Η αστυνομία θα χτυπήσει ανηλεώς τις διαδηλώτριες. Πολλές γυναίκες θα συλληφθούν και θα δολοφονηθούν. Δύο χρόνια μετά όμως το πρώτο Σωματείο των εργατριών είναι γεγονός.
1909 Νέα Υόρκη: 20.000 εργάτριες υπό το σύνθημα «Ψωμί και τριαντάφυλλα» ξεχύνονται στους δρόμους διεκδικώντας 10ωρη βάρδια, καλύτερες συνθήκες εργασίας, ίσο μισθό με τους άντρες, την κατάργηση της παιδικής εργασίας και το δικαίωμα ψήφου. Η αστυνομία επιτίθεται και πάλι.
1910 Κοπεγχάγη : Η 2η Σοσιαλιστική Διεθνής των Εργατριών υιοθετεί την πρόταση της Κλάρας Τσέτκιν: «… οι σοσιαλίστριες όλων των χωρών να οργανώνουν κάθε χρόνο μία «μέρα των Γυναικών» που θα αφιερώνουν πρώτα από όλα στον αγώνα τους για το δικαίωμα ψήφου των γυναικών »..
1911 Ν. Υόρκη: Στις 25 Μάρτη 146 εργάτριες μεταξύ 13 και 18 ετών καίγονται ζωντανές στο εργοστάσιο πουκαμίσων «Τρίγωνο». Οι εργοδότες είχαν κλειδώσει όλες τις πόρτες για να μην μπουν οι συνδικαλιστές. Η απεργία του 1909 είχε ξεκινήσει σ’ αυτό το εργοστάσιο.
1917 Αγ. Πετρούπολη: 200.000 γυναίκες κατακλείνουν τους δρόμους με το σύνθημα «Ψωμί-Κάτω ο Πόλεμος-Βελτίωση της Κατάστασης των Γυναικών». Οι γυναίκες είναι πρωτοπόρες στο κίνημα της Ρωσία.
1945: Οι κρατούμενες στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Ράβενσμπρουκ της Γερμανίας, ένα κολαστήριο, που οι γυναίκες χρησιμοποιούνταν για την σεξουαλική ικανοποίηση πολιτών, στρατιωτικών, ακόμη και κρατουμένων, γιόρτασαν την Ημέρα της Γυναίκας, λίγο πριν την απελευθέρωσή τους, τον Απρίλιο του 1945. Μετά τον πόλεμο η «Μέρα της γυναίκας» χάνει το αγωνιστικό της περιεχόμενο, το οποίο επανέρχεται δυναμικά τη δεκαετία του ‘70 με το δεύτερο φεμινιστικό «κύμα». Το 1977 ο ΟΗΕ θα αναγνωρίσει και θα καθιερώσει την 8η Μάρτη.
Απόσπασμα από ποίημα του Τζέημς Οπενχάιμ, αφιερωμένο στην απεργία των εργατριών:
Καθώς τραβάμε εμπρός, εμπρός στην ομορφιά της μέρας
Χιλιάδες σκοτεινές κουζίνες, χιλιάδες μαύρες φάμπρικες
Γεμίζουν ξάφνου με του ήλιου τη λαμπράδα
Γιατί ο κόσμος μας ακούει να τραγουδάμε “ψωμί και τριαντάφυλλα, ψωμί και τριαντάφυλλα”.
Καθώς τραβάμε εμπρός, εμπρός είναι και για τους άνδρες ο αγώνας μας
Γιατί είναι των γυναικών παιδιά και τους γεννάμε πάλι,
Φτάνει πια ο παιδεμός σ’όλη μας τη ζωή,
Πεινάνε οι ψυχές και όχι το σώμα μόνο “Δώστε μας Ψωμί και Δώστε μας Τριαντάφυλλα”
Καθώς τραβάμε εμπρός, εμπρός αμέτρητες γυναίκες πεθαμένες
Σμίγουν το θρήνο τους και λένε το παλιό τραγούδι του ψωμιού`
Οι σκλαβωμένες ψυχές τους γνώρισαν λίγη μόνον ομορφιά, τέχνη κι αγάπη-
Ναι, για το Ψωμί παλεύουμε και για τα Τριαντάφυλλα
Καθώς τραβάμε εμπρός, εμπρός φέρνουμε τις μεγάλες μέρες
Το ξεσήκωμα των γυναικών είναι ξεσήκωμα όλης της ανθρωπότητας
Όχι πια σκλάβοι και τεμπέληδες, δέκα που μοχθούν για έναν που ξαπλώνει
Αλλά ένα δίκαιο μοίρασμα στα αγαθά της ζωής,
Ψωμί και Τριαντάφυλλα,
Ψωμί και Τριαντάφύλλα
Πηγη: fb Stamatis Charalambidis
φωτο Michalis Mathaiou
