(Έθιμα και Παραδόσεις για τα Χριστούγεννα)
Ο Στύλος της Γης
Κάτω από τη γη
υπάρχει ένα μεγάλο δένδρο, ωσάν στύλος πελώριος, και γερός, και βαστάει τη γη.
Έτσι έλεγαν οι παλαιότεροι. Εκεί κάτω ευρίσκονται όλο το χρόνο οι Καλικάντζαροι
και δουλεύουν νύκτα και ήμερα.
Προσπαθούν να κόψουν το στυλό, πού βαστάει τη γη, γιατί θέλουν να την ιδούν να γκρεμίζεται και να γελούν. Κτυπούν λοιπόν με μικρά τσεκουράκια και πριονίζουν με πριονάκια. Κάθε χρόνο, μόλις ζυγώνουν να το κόψουν, να σου και έρχονται και τα Χριστούγεννα..
-Άιντε, πάμε τώρα να γλεντήσομε λίγο επάνω στη γη, πειράζοντας τους ανθρώπους, γιορτές ημέρες πού ήρθαν. Πάμε, και στο γυρισμό μας το αποκόβομε.
Έρχονται λοιπόν κοντά μας. Στο γυρισμό τους όμως ευρίσκουν το δένδρο να έχει θρέψει. Και τότε αρχίζουν πάλι από την αρχή.
Ευτυχώς πού είναι κουτούτσικοι οι Καλικάντζαροι, για τούτο κάθε χρόνο πάντα τα ίδια κάμνουν και πάντα τα ίδια παθαίνουν με τούτο το θεόρατο δένδρο, πού κρατάει τη γη ολόκληρη με τα χωριά της και με τις πολιτείες της.
Προσπαθούν να κόψουν το στυλό, πού βαστάει τη γη, γιατί θέλουν να την ιδούν να γκρεμίζεται και να γελούν. Κτυπούν λοιπόν με μικρά τσεκουράκια και πριονίζουν με πριονάκια. Κάθε χρόνο, μόλις ζυγώνουν να το κόψουν, να σου και έρχονται και τα Χριστούγεννα..
-Άιντε, πάμε τώρα να γλεντήσομε λίγο επάνω στη γη, πειράζοντας τους ανθρώπους, γιορτές ημέρες πού ήρθαν. Πάμε, και στο γυρισμό μας το αποκόβομε.
Έρχονται λοιπόν κοντά μας. Στο γυρισμό τους όμως ευρίσκουν το δένδρο να έχει θρέψει. Και τότε αρχίζουν πάλι από την αρχή.
Ευτυχώς πού είναι κουτούτσικοι οι Καλικάντζαροι, για τούτο κάθε χρόνο πάντα τα ίδια κάμνουν και πάντα τα ίδια παθαίνουν με τούτο το θεόρατο δένδρο, πού κρατάει τη γη ολόκληρη με τα χωριά της και με τις πολιτείες της.
Οι Καλικάντζαροι
Οι καλικάντζαροι
είναι μια παλιά παράδοση στην πατρίδα μας. Και σε κάθε τόπο, και πιο πολύ
στα χωριά, υπάρχουν χίλιοι θρύλοι και έθιμα γύρο από αυτούς. Εμφανίζονται κάθε
Χριστούγεννα. Μερικοί λένε ότι είναι πνεύματα, άλλα καλά και άλλα κακά. Άλλοι
πάλι πιστεύουν ότι είναι παράξενα όντα, μαλλιαρά και ότι τρυπώνουν στα σπίτια
από τις καμινάδες. Τις νύκτες πηγαίνουν και κλέβουν τα φαγητά που βρίσκουν και
πιο πολύ τα σύκα γιατί τους αρέσουν πολύ. Όταν τελειώσουν το φαγητό τους
αρχίζουν να χορεύουν. Όλοι οι χωρικοί, όταν πλησιάζει βράδυ, φοβούνται να
ξεμυτίσουν από το σπίτι τους, προπάντων τα μικρά παιδιά, ως ότου έρθει η γιορτή
των Φώτων, που ρίχνουν το σταυρό και οι καλικάντζαροι εξαφανίζονται. Τότε πάνε
και ζούνε κάτω από τη γη. Και εμφανίζονται πάλι τα άλλα Χριστούγεννα.
Σε πολλά χωριά
ρίχνουνε αναμμένα κάρβουνα στα πηγάδια, για να μην μαγαρίσουν οι καλικάντζαροι.
Δεν μπορώ να
σας εξηγήσω καλύτερα, τι είναι ένας Καλικάντζαρος. Νομίζω πως μπόρεσα να σας
δώσω να καταλάβετε περίπου τι είναι.
Σε άλλους είναι
συμπαθητικοί και σε άλλους αντιπαθητικοί. Θα ήθελα πολύ να έβλεπα ένα
Καλικάντζαρο, αλλά νομίζω πως δεν θα το κατορθώσω. Απλούστατα : γιατί δεν
υπάρχουν
Η Χαρτοπαιξία
Προέρχεται από
τους Ασιάτες και μεταφέρθηκε στην Ευρώπη τον 14ο μ.Χ. αιώνα.
Όλα τα χαρτιά μαζί, τα ονομάζουμε τράπουλα.
Είναι λέξη ιταλική και σημαίνει παγίδα, δόλο (Ν. Ανδριώτη, ετυμολογικό Λεξικό, σελ. 374). Τ
ο ίδιο νόημα έχει και ή άλλη τους συνήθης ονομασία «Κοντσίνα ή κολτσίνα ή κολιτσίνα», σημαίνει παγίδα, συμπαιγνία.
Συνηθίζεται την Πρωτοχρονιά να παίζουνε χαρτιά.
Όλα τα χαρτιά μαζί, τα ονομάζουμε τράπουλα.
Είναι λέξη ιταλική και σημαίνει παγίδα, δόλο (Ν. Ανδριώτη, ετυμολογικό Λεξικό, σελ. 374). Τ
ο ίδιο νόημα έχει και ή άλλη τους συνήθης ονομασία «Κοντσίνα ή κολτσίνα ή κολιτσίνα», σημαίνει παγίδα, συμπαιγνία.
Συνηθίζεται την Πρωτοχρονιά να παίζουνε χαρτιά.
Θεωρείται
κελτικό υπόλειμμα. Οι Σάξονες πρώτοι χρησιμοποίησαν κισσό και πρίνο. Το δέντρο
καθιερώθηκε ως σύμβολο μετά τον 8ο αι. από τον Άγιο Βονιφάτιο, που για να
περιορίσει την ιερότητα, που απέδιδαν οι ειδωλολάτρες στη δρυ, την αντικατέστησε
με το έλατο ως το χριστιανικό σύμβολο των Χριστουγέννων.
Στο πέρασμα των αιώνων, για να συμβολίσει την ευτυχία, που κρύβει για τον άνθρωπο η Γέννηση του Χριστού, άρχισε να γεμίζει με διάφορα είδη καθημερινής χρήσης, συμβολίζοντας με αυτό τον τρόπο την προσφορά των δώρων στο Θείο Βρέφος για να εξελιχθεί, τελικά, στο χαρακτηριστικό διακοσμητικό των Χριστουγέννων και ο χώρος γύρω από αυτό να γίνει ο χώρος, όπου συγκεντρώνονται όλοι, συγγενείς και φίλοι, για να γιορτάσουν και να ανταλλάξουν δώρα.
Στην πατρίδα μας, το Χριστουγεννιάτικο δέντρο το έφεραν για πρώτη φορά στην Αθήνα οι Βαυαροί και αντικατέστησε, σε πολλές περιοχές, το γνωστό Χριστουγεννιάτικο ελληνικό σύμβολο, το «καραβάκι».
Στο πέρασμα των αιώνων, για να συμβολίσει την ευτυχία, που κρύβει για τον άνθρωπο η Γέννηση του Χριστού, άρχισε να γεμίζει με διάφορα είδη καθημερινής χρήσης, συμβολίζοντας με αυτό τον τρόπο την προσφορά των δώρων στο Θείο Βρέφος για να εξελιχθεί, τελικά, στο χαρακτηριστικό διακοσμητικό των Χριστουγέννων και ο χώρος γύρω από αυτό να γίνει ο χώρος, όπου συγκεντρώνονται όλοι, συγγενείς και φίλοι, για να γιορτάσουν και να ανταλλάξουν δώρα.
Στην πατρίδα μας, το Χριστουγεννιάτικο δέντρο το έφεραν για πρώτη φορά στην Αθήνα οι Βαυαροί και αντικατέστησε, σε πολλές περιοχές, το γνωστό Χριστουγεννιάτικο ελληνικό σύμβολο, το «καραβάκι».
Τα Κάλαντα
Έτσι λέγονται
τα τραγούδια που έχουν ως στόχο τους να φέρουν ένα μήνυμα.
Τα κάλαντα είναι τραγούδια με στίχους που από τη μια υπενθυμίζουν - αναγγέλλουν-τονίζουν την έλευση είτε κάποιας χαρμόσυνης γιορτής (τη Γέννηση Του Χριστού) και από την άλλη εκφράζουν ευχές σε φίλο ή γείτονα ή άρχοντα και γενικά
σε κάθε νοικοκύρη που επισκέπτονται ή συναντούν εκείνοι που λένε τα κάλαντα και τα μέλη της οικογένειάς του.
Το κίνητρο για κείνους που λένε τα κάλαντα είναι να αποκομίσουν (το φιλοδώρημα) είτε τα διάφορα (καλούδια) και πάσης φύσεως γλυκά ή ακόμη και αγαθά: αυγά, στάρι, λάδι.
Για να συγκινήσουν το νοικοκύρη και να δώσει μεγάλα φιλοδωρήματα, λένε και πάρα πολλά παινέματα, χαρακτηρισμούς (αφέντη, πρωταφέντη, άρχοντα) τόσο για τον ίδιο όσο και για τα άλλα μέλη της οικογένειάς του.
Τα κάλαντα είναι τραγούδια με στίχους που από τη μια υπενθυμίζουν - αναγγέλλουν-τονίζουν την έλευση είτε κάποιας χαρμόσυνης γιορτής (τη Γέννηση Του Χριστού) και από την άλλη εκφράζουν ευχές σε φίλο ή γείτονα ή άρχοντα και γενικά
σε κάθε νοικοκύρη που επισκέπτονται ή συναντούν εκείνοι που λένε τα κάλαντα και τα μέλη της οικογένειάς του.
Το κίνητρο για κείνους που λένε τα κάλαντα είναι να αποκομίσουν (το φιλοδώρημα) είτε τα διάφορα (καλούδια) και πάσης φύσεως γλυκά ή ακόμη και αγαθά: αυγά, στάρι, λάδι.
Για να συγκινήσουν το νοικοκύρη και να δώσει μεγάλα φιλοδωρήματα, λένε και πάρα πολλά παινέματα, χαρακτηρισμούς (αφέντη, πρωταφέντη, άρχοντα) τόσο για τον ίδιο όσο και για τα άλλα μέλη της οικογένειάς του.
